- Ορκάδες
- (αγγλ. Orkney Islands ή απλώς Orkneys). Αρχιπέλαγος της Μεγάλης Βρετανίας, ανοιχτά των βόρειων ακτών της Σκοτίας. Αποτελεί την ομώνυμη κομητεία (975 τ. χλμ., 19 300 κάτ.), με πρωτεύουσα την Κέρκουωλ (6000 κάτ.), στο νησί Μαίηνλαντ (ή Πομόνα), το μεγαλύτερο της συστάδας. Αποτελείται από περίπου 100 νησάκια, κατοικημένα περίπου κατά το ένα τρίτο: τα μεγαλύτερα είναι τα Μαίηνλαντ, Χόυ, Σάουθ Ρόναλντσαιυ, Ράουσαιυ, Σαπίνσαιυ, Σάνταιυ και Ουέστραιυ. Τα νησιά είναι πεδινά ή ελαφρά κυματοειδή, εκτός από το Χόυ όπου υψώνεται ο λόφος Ουώρντ (477 μ.).
Οι ποταμοί είναι μικρού μήκους και μικρής σημασίας, ενώ οι λίμνες είναι πολλές, ειδικά στο νησί Μαίηνλαντ. Οι ακτές, γενικά ψηλές και βραχώδεις, παρουσιάζουν πολυάριθμους και βαθιούς μυχούς παγετωνικής προέλευσης. Το κλίμα είναι ψυχρό και υγρό και το έδαφος, που καλύπτεται κατά μεγάλο μέρος από τύρφη, είναι εύφορο μόνο στις κοιλάδες (βρώμη, κριθάρι, γογγύλια, πατάτες, κτηνοτροφές). Οι κάτοικοι ασχολούνται επίσης με την αλιεία, την κτηνοτροφία βοοειδών και προβατοειδών (στα μεγαλύτερα νησιά) και τη βιομηχανία (παρασκευή ουίσκυ, επεξεργασία μαλλιού, παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων, κονσερβοποίηση ψαριών, ναυπήγηση αλιευτικών σκαφών).
Όπως και το αρχιπέλαγος των Σέτλαντ, έτσι και οι Ο. προσαρτήθηκαν στη Νορβηγία τον 9o αι. Το 1468 ο Χριστιανός A’, βασιλιάς της Νορβηγίας και της Δανίας, τις παραχώρησε στον Ιάκωβο Γ’, βασιλιά της Σκοτίας, που είχε παντρευτεί την κόρη του, ως εγγύηση για την πληρωμή της προίκας. Επειδή όμως η υπόσχεση δεν κρατήθηκε, τα νησιά προσαρτήθηκαν το 1472 στο βασίλειο της Σκοτίας.
Λείψανα χωριού της λιθόχαλκης εποχής, στις Ορκάδες.
Dictionary of Greek. 2013.